'Liever luie lezers dan geen lezers.' Met die uitspraak gooide Marita Matthijsen enkele jaren geleden een knuppel in het hoenderhok der klassieke letteren. Er ontstond een discussie over de vraag of het 'hertalen' van klassieke, gecanoniseerde werken zinvol, geoorloofd, nuttig is. Multatuli, Couperus, Betje Wolff en Aagje Deken, Reinaert, en vele anderen in een moderne jas, met kortere zinnen, minder beschrijvingen en neologismen of archaïsmen lijkt voor de een een gouden remedie tegen ontlezing, voor de ander is het heiligschennis.
Tijdens het 'Colloquium hertalen' op 4 april in de KANTL belichten we enkele van de belangrijkste aspecten van hertalen:
- Kan hertaald werk in het onderwijs een opstapje zijn naar de originele versie?
- Is het een zinvolle hulp voor anderstalige lezers?
- Hoe werkt 'hertalen' in kinderboeken?
- Gebeurt het ook/vaak in andere taalgebieden?
- Hoe gaat een vertaler daarmee om?
- En wat gebeurt er nu eigenlijk precies wanneer een klassiek werk wordt 'hertaald'?
Kortom: is hertalen en inkorten dé manier geworden om literaire pareltjes van de vergetelheid te redden?
Programma
Welkomstwoord door KANTL-voorzitter Leen Van Dijck
'Hoe hertalen ons lezen stuurt' - Tonnus Oosterhoff (auteur en hertaler)
'Hertekenen als een vorm van hertalen in de jeugdliteratuur' - Vanessa Joosen (Universiteit Antwerpen)
Praktisch
Waar? KANTL, Koningstraat 18 9000 Gent
Wanneer? vrijdag 4 april 2025, van 13:00 tot 18:30
De toegang is gratis. Inschrijven is wel vereist en kan via dit formulier.
Biografieën
Lut Missinne is hoogleraar moderne Nederlandse literatuur aan het Institut für Niederländische Philologie van de Universiteit Münster. Ze publiceert o.m. over autobiografische literatuur (Oprecht gelogen. 2013), reisliteratuur en literair vertalen NL-DU (Wege nach Translantis. 2020).
Tonnus Oosterhoff is schrijver en dichter. Recente publicaties zijn Historie van mejuffrouw Sara Burgerhart (een hertaling van de roman van Elizabeth Wolff en Agatha Deken, 1782) uit 2021 en de dichtbundel Mond vol dobbelstenen uit 2024. In 2026 verschijnt zijn roman Het besef een broodkruimel.
Geert van Istendael studeerde sociologie en wijsbegeerte aan de KU Leuven. Hij werkte voor het Fonds Wetenschappelijk Onderzoek over ruimtelijke ordening en was daarna vijftien jaar journalist bij de openbare omroep. Sinds 1993 is hij zelfstandig schrijver van essays, romans en gedichten.
Marianne Vonck is lerarenopleider Nederlands aan Odisee en heeft ervaring in het secundair onderwijs als docent Nederlands en Engels. Ze studeerde Taal- en Letterkunde aan de Universiteit Antwerpen, waar haar liefde en interesse voor literatuur ontstonden. Daarnaast is ze lid van het Reynaertgenootschap, waarvoor ze een vertaling van de Reynaert voor laaggeletterden maakte.
Tine De Koninck studeerde taal- en letterkunde (Nederlands - Duits) aan de Universiteit Antwerpen. Ze behaalde nadien een doctoraat in de vroegmoderne Nederlandse letterkunde. In 2023 verscheen de handelseditie van haar proefschrift, Van hof naar kapel. Franse air-de-courmelodieën in zeventiende-eeuwse liedboeken uit de Zuidelijke Nederlanden bij de KANTL in Gent. Ze heeft een jarenlange ervaring als leerkracht Nederlands en Duits in het secundair onderwijs en werkte ook als beleidsmedewerker bij het Vlaams Talenplatform. Momenteel is ze actief als docent oude Nederlandse letterkunde aan de Universiteit Antwerpen en de KU Leuven, waar ze onder andere werkcolleges rond 'vertalen' geeft.
Vanessa Joosen is gewoon hoogleraar Engelse literatuur en jeugdliteratuur aan de Universiteit Antwerpen. Daar doet ze onderzoek naar, onder andere, sprookjes, vertalingen van jeugdliteratuur en leeftijd in literatuur. Van 2019 tot 2024 leidde ze het ERC-project “Constructing Age for Young Readers”. Vanessa Joosen publiceerde al verschillende monografieën, zoals Critical and Creative Perspectives on Fairy Tales, Zwart als inkt: De sprookjes van Grimm in de Nederlandstalige literatuur, Adulthood in Children's Literature en Hoe oud is jong? Leeftijd in jeugdliteratuur. Op dit moment is ze ondervoorzitter van de International Research Society for Children's Literature. Sinds 2023 is ze lid van de KVAB en de KANTL.