PROGRAMMA
19:00u – De Staat van het Nederlands door Gunther Van Neste (Algemeen Secretaris van de Taalunie)
19:30u – Uitreiking Grote Prijs Martine Tanghe door minister van Media Cieltje Van Achter
---------
20:00u – #Help, mijn kind spreekt voortdurend Engels! (wetenschap)
Melissa Schuring over Engelse woorden uit Vlaamse kindermonden.
20:15u – Laureaten Woord in Actie (woordplezier)
Josefien Willaert (1e graad) en Cezar Vinckier (3e graad) brengen hun winnende tekst.
20:30u – De Hortus Musicus van Cats, Hooft, Vondel en tijdgenoten (muziek)
Ensemble Les Goûts-Authentiques brengt woorden en klanken uit de Gouden Eeuw.
---------
PAUZE
---------
21:15u – Reizen naar de wortels van de taal (woordplezier)
Openingsperformance van de Week van het Nederlands door Aafke Romeijn & Kelia Kaniki Masengo.
21:35u – Op grammaticasafari! (wetenschap)
Maaike Beliën (Instituut voor de Nederlandse Taal) neemt je mee op een verrassende tocht door de taal.
21:50u – Frans Kalf (muziek)
Half Gentenaar, half Amsterdammer – een vleugje Shaffy, Spinvis en Brel, maar vooral zichzelf.
---------
PAUZE
---------
22:20u – Dat mag je óók (al niet meer) zeggen (wetenschap)
Vivien Waszink over de veranderlijke grenzen van taal.
22:45u – Vlamingo - een vreemde vogel (taalplezier)
Nela Deleu Đenisijević over de poëtische lotgevallen van een nieuwe Vlaming.
23:00u – Broeder Dieleman (muziek)
Liedjes vol zonde en zaligheid van de Zeeuwse Bonnie 'Prince' Billy
---------
PAUZE
---------
23:50u – Waar komt pindakaas vandaan? (wetenschap)
Laura van Eerten (Instituut voor de Nederlandse Taal) onthult verrassende taalerfenissen.
00:05u – Wouter Deprez (woordplezier)
Stand-up en taalplezier
00:20u – Slotconcert van Brenda W. Aerts (muziek)
Open wonde vol muzikale dramatiek en pijn, met veel Ann Christy.
DOORLOPEND IN HET ACADEMIEGEBOUW
- Typotheek in de 18de-eeuwse eetkamer: een ludiek letter-en woordkabinet
- Karels Crypto in het Vrouwensalon: reusachtig puzzelplezier
- VRT-radiostudio in de Tapijtenzaal: maak live radio mee
- Café in het Rode Salon: ontmoet, praat en hef het glas op de taal.
PRAKTISCH
We duiken op 3 oktober om 19:00u de nacht in en doven de lichten rond 01:30u. De deuren openen om 18:30u.
KANTL - Koningstraat 18 9000 Gent
Tickets in voorverkoop kosten 19 euro (of 15 euro voor -26 jarigen of 3,80 euro aan kansentarief).
Aan de kassa betaal je 25 euro (of 20 euro voor -26 jarigen of 5 euro aan kansentarief).
De ticketverkoop start hier op woensdag 10 september om 12u!
----
Een organisatie van de KANTL, VRT en de Taalunie, in samenwerking met het Instituut voor Nederlandse Taal (INT) en de Week van het Nederlands.
Over de sprekers, muzikanten en hun optredens
#Help, mijn kind spreekt voortdurend Engels! Over Engelse woorden uit de Vlaamse kindermond
De laatste jaren is er veel discussie over de invloed van Engels op het Nederlands van kinderen. Klopt het dat kinderen de Oh my god’s, WTF’s en noncha’s in het rond strooien? Deze lezing gaat dieper in op de resultaten van Project OMG: aan de hand van 114 uur aan videomateriaal kom je te weten hoeveel Engels Vlaamse kinderen écht gebruiken, vanaf wanneer ze dat doen en of we ons daar zorgen over moeten maken.
>>> Melissa Schuring is postdoctoraal onderzoeker aan de Vrije Universiteit Brussel en specialiseert zich in sociolinguïstiek, kindertaal en verengelsing. In 2024 verdedigde ze haar doctoraat in de taalkunde (KU Leuven) waarin ze onderzocht vanaf wanneer, waarom en hoe Vlaamse kinderen Engelse leenwoorden gebruiken in het Nederlands.
Woord in actie is een wedstrijd rond creatief spreken en schrijven voor alle leerlingen van het secundair onderwijs. Leerlingen tonen hun verteltalent met de voordracht van een anekdotische column in het Nederlands, Frans, Engels of Duits.
Woord in actie maakt deel uit van de campagne Duik in taal! van het Vlaams Talenplatform en wordt gesubsidieerd met middelen uit het Excellentiefonds van de Vlaamse overheid. De laureaten van de 1e en 3e graad Nederlands treden op tijdens de Nacht van het Nederlands.
>>> Josefien Willaert (1e graad)
>>> Cezar Vinckier (3e graad)
De Hortus Musicus van Cats, Hooft, Vondel en tijdgenoten
Het binnenkamers muziekleven in de Lage Landen van de 17e eeuw (Emma Coopman: zang & slagwerk - Jan Devlieger: virginaal, blokfluit, zang & arrangementen)
>>> Het ensemble Les Goûts-Authentiques wil ‘authentieke smaken’ of muziekstijlen uit de renaissance, barok en klassiek op een kleurrijke en levendige manier aan het publiek voorstellen. De naam is een knipoog naar de term ‘Les Goûts-Réunis’. Hiermee omschreef François Couperin, in eerste helft van de 18de eeuw, het streven naar de versmelting van de Franse en de Italiaanse barokstijl. Hij was ervan overtuigd dat deze symbiose tot een betere muziek (wereld?) zou leiden. De bezetting van Les Goûts-Authentiques wisselt naargelang het programma, waarbij niet zelden de stem, de blokfluit of het klavecimbel voor het voetlicht worden geplaatst. Het ensemble wordt door artistiek leider Jan Devlieger per project geformeerd.
>>> Emma Coopman is een muzikale en levenslustige dame die met haar stem, Keltische harp, diatonische accordeon en expressie de wereld tegemoet treedt. Haar interesses liggen vooral bij folk- en oude muziek. Als tiener speelde ze, al dan niet als gastmuzikante, in diverse folkbands. Later volgde ze een conservatoriumopleiding aan het Lemmensinstituut te Leuven voor klassieke zang. Momenteel speelt en zingt Emma in haar balfolk-projecten Emmarilin en Fyndus, zingt ze in het muziektheater Mirage en is freelance zangeres o.a. bij het ensemble oude muziek Currende. Solo trekt ze er op uit om diverse festivals, feesten en plechtigheden op te luisteren.
>>> Jan Devlieger is blokfluitist, klavecinist, continuo-speler, concertinleider, publicist en componist. Hij behaalde diploma’s in harmonie, contrapunt en fuga, en ook meestergraden in blokfluit en klavecimbel. Cd-opnames realiseerde hij solo op klavecimbel, met zijn eigen ensemble Les Goûts-Authentiques en diverse andere ensembles. Jan Devlieger geeft les aan het Stedelijk conservatorium van Brugge en de muziekacademie van Deinze. Hij geeft ook de cursus stemmen en begeleidingspraktijk klavierinstrumenten aan de School of Arts in Gent. Jan Devlieger componeert in oude muziekstijlen met publicaties bij o.m. Edition Offenburg en schrijft programmabijlages voor concerten in de Singel.
Reizen naar de wortels van de taal
Dit jaar gaan we tijdens de Week van het Nederlands op reis in taal, naar verre oorden en andere tijden. In hun voorstelling gaan Kelia en Aafke op reis naar de wortels van de taal. Ze volgen de bijzondere reis die woorden hebben afgelegd voor ze in onze taal terechtkwamen. En ze gaan op pad met Nederlandse woorden die hun intrek hebben genomen in andere talen. Het resultaat is een spitsvondige en humoristische zoektocht naar de oorsprong van alledaagse woorden.
>>> Dikke beats, messcherpe teksten en analoge synthesizers: Aafke Romeijn (1986) is de ongekroonde koningin van de Nederlandstalige electropop. Denk: Spinvis meets Daft Punk meets Peaches, en je komt al een heel eind in de richting. Misschien ken je haar van Alles Went, het hipsterliedje dat ze met Sef maakte, misschien heb je haar voorbij zien rennen op twitter: Aafke is nooit bang om het achterste van haar tong te laten zien. In april 2018 kwam haar debuutroman Concept M uit bij De Arbeiderspers, in mei 2019 verscheen haar nieuwe album M, de sountrack bij het boek. Haar kat heet Henk.
>>> Kelia Kaniki Masengo is schrijver, presentator en beginnend comedian. In 2022 nam ze deel aan talentontwikkelingstraject Nieuw Geluid. Sindsdien schrijft ze, presenteert ze en timmert ze aan haar carrière als comedian. Je kon haar al lezen in MO* Magazine en Verzin. De laatste maanden kun je haar vaak zien schitteren op een podium: als presentator of als ontluikend comedian bij Get Up Stand Up.
(Foto: Mathias Hannes)
Op grammaticasafari! Een reis doorheen het Nederlands
Taal verandert. Het Nederlands dat we nu spreken, is anders dan het Nederlands van jaren geleden. En ook als we vandaag door het Nederlandse taalgebied reizen, horen we het Nederlands om ons heen veranderen. Denk maar aan onze fladderige voorzetsels. Die duiken soms op waar je ze niet verwacht. Vroeger ging je tegen iemand over staan, nu is dat tegenover iemand. In België heb je doorheen de jaren misschien wel veel van thuis uit gewerkt, in Nederland door de jaren heen veel vanuit huis. Hoe zit dat? Pak je vlindernet en ga mee op grammaticasafari, langs(heen) onverwachte pareltjes van de Nederlandse taal!
>>> Maaike Beliën is taalkundige en onderzoeker aan het Instituut voor de Nederlandse Taal. Ze is redacteur van de online Algemene Nederlandse Spraakkunst, hét naslagwerk voor de Nederlandse grammatica.
.JPG)
>>> Frans Kalf, half Amsterdammer en half Gentenaar, laat zich inspireren door grootheden als Maarten van Roozendaal, Ramses Shaffy, Jacques Brel en Serge Gainsbourg, maar geeft er zijn eigen speelse draai aan. Met een grote liefde voor onhandige momenten weet hij te ontroeren, te verfrissen en te verrassen. Altijd nét iets anders dan je verwacht , en vaak nog beter dan je dacht.
In het voorjaar won hij de Nekka-wedstrijd. Deze zomer speelde hij onder andere op Gent Jazz, Vers Vuur, het Luisterplein van de Gentse Feesten, Dranouter, M-IDZOMER en Theater Aan Zee.
Dat mag je ook (al niet meer) zeggen
Vivien Waszink inventariseert wat er allemaal gebeurt op het gebied van schurende taal, genderinclusief woordgebruik en het weergeven van diversiteit. Welke gevoeligheden zijn er, en hoe gaan we daarmee om?
>>> Vivien Waszink is taalkundige en lexicograaf (woordenboekmaker) en werkt als onderzoeker op het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT) in Leiden. Daarnaast is Vivien ook spreker en schrijver. Zij schrijft graag over nieuwe woorden, jongerentaal en inclusieve taal. Over inclusieve taal schreef zij het boek ‘Dat mag je óók (al niet meer) zeggen’, een uitgave van Onze Taal.
Vlamingo - een vreemde vogel
Woorden zijn overal om ons heen: zacht, warm, koud, informatief, romantisch, belangrijk en minder belangrijk. Maar wat als ze nieuw zijn? Helemaal nieuw, zo splinternieuw dat je ze niet goed kunt uitspreken en niet weet wat ze betekenen? Anderstaligen zijn eeuwig jong, ze ontdekken de wereld vanaf het begin.
>>> Nela Deleu Đenisijević is een actrice afkomstig uit Sarajevo, een Belg met Bosnische-Montenegrijnse roots, één van de meest productieve vrouwelijke theatermakers uit post-oorlog Bosnië. Ze heeft een masterdiploma in de podiumkunsten en is onder andere Onderwijsambassadeur van de stad Brugge. Ze doceert in het deeltijds kunstonderwijs, begeleidt theater- en muziekworkshops bij vzw Crea Thera en is vrijwillige brugfiguur voor ouders met een migratieachtergrond. Sinds 2016 woont, leert en creëert ze vanuit Brugge.
>>> Broeder Dieleman, kleinzoon van Jan Bakker en laatste smid van Spui, maakt een eigenzinnig soort gospel in het Zeeuws Vlaams dialect.
Al jaren verheugde hij huiskamers en podia in Zeeland met liedjes vol zonde en zaligheid, met op de achtergrond altijd het Zeeuwse landschap, bezongen als een oord vol mystiek. In 2012 debuteerde hij met ‘Alles Is IJdelheid’, dat hem ook buiten Zeeland introduceerde als bijzonder muzikant. Inmiddels tourde hij het ganse land door, tot onze zuiderburen aan toe, en werd zijn oeuvre uitgebreid tot vier albums, EP’s, meerdere soundtracks en projecten en een split 7" met Amerikaanse folkheld Bonnie 'Prince' Billie, waarop zij elkaars lied vertaalden en coverden na een gezamenlijke tour.
Naast het Zeeuws dialect is vooral Zeeland zelf erg bepalend voor de muziek van broeder Dieleman; het alter ego van Tonnie, een boomlange man met open armen uit Middelburg. Zowel in zijn teksten als in de muziek zit ruimte en lucht. Het duurt zolang het duurt, maar uiteindelijk komt ieder lied aan bij de bestemming.
Waar komt pindakaas vandaan?
Pindakaas? Typisch Nederlands zou je denken. Maar nee. Pindakaas kwam pas na de Tweede Wereldoorlog vanuit Amerika naar Europa. En de náám pindakaas (hoezo kaas? En waarom eigenlijk niet pindapasta of pindaboter?) kwam in het Nederlands terecht via het Duits, maar vond zijn oorsprong in Suriname. Over de reis die het woord pindakaas afgelegd heeft kun je een boek schrijven. En een podcast maken. Dat heb ik dus ook gedaan. Niet alleen over pindakaas, maar over allerlei alledaagse woorden met een verrassende herkomst. Zoals sinaasappel, bockbier, snipverkouden en nijlpaard.
>>> Laura van Eerten studeerde af als taalkundige aan de Rijksuniversiteit Groningen, en werkt nu als podcastmaker, (web)redacteur en communicatieadviseur bij het Instituut voor de Nederlandse Taal (INT)
(foto: Michelle Piergoelam)
>>> Wouter Deprez voorstellen lijkt bijna overbodig. Maar toch, in het kort: Wouter Deprez is een van de meest geliefde Vlaamse cabaretiers en verhalenvertellers. Met zijn mix van humor, taalvirtuositeit en warme menselijkheid won hij o.a. Humorologie, Humo’s Comedy Cup en, in een ander genre, De Slimste Mens ter Wereld. Zijn shows – hij toert momenteel met Wouter moet meer orde hebben – zijn tegelijk grappig, scherp en ontroerend. Daarnaast schrijft hij boeken en columns en was hij de eerste Gentse stadsraconteur.
(foto: Jonas Lampens)
>>> Brenda Aerts brengt eigen versies van bestaande nummers. Vooral van Ann Christy, maar ook van Ann Dere artiesten. Hartzeer en liefdesverdriet zijn thema’s waar het vaak over gaat. Ook de kracht van vrouwelijkheid en sterkte bezingt ze. Dit met een zalvende band die de zachtheid van het hart op een plateau aanbiedt aan het publiek. Verwacht drama met veel knipogen en korrels zout. U mag lachen en huilen. Elke emotie voelen.
Klaar met de krop in de keel? De ogen al voorbewaterd? Het hart al lichtjes gebroken? Geniet van deze open wonde vol muzikale dramatiek en pijn.
>>> De Typotheek is een ludiek letter-en woordkabinet, dat woordenschatten van over de hele wereld verzamelt. Van vreemde woorden, koosnaampjes, huis tuin-en keukenvocabulaire tot exotische en erotische woorden.. voor jong en oud, voor elk wat wils!
Het collectief bestaat uit woordkunstenaars en tekenkunstenaars die met deze woorden aan de slag gaan in de vorm van theatrale interacties, improvisatie, poëzie en illustraties.
De Typotheek wil zo de liefde voor woorden (in welke taal ook) onder de aandacht brengen en de verhalen die er in verstopt zitten. Mensen verbinden met woordkunst én met elkaar! Interactie, speelsheid en creativiteit staan centraal. En dat alles ‘in het moment’.
Deel deze pagina