Jeroen Olyslaegers, Stefan Hertmans en Annette Portegies vertellen ons hoe ze in hun schrijven omgaan met historische feiten en gaan erover in gesprek met Frits van Oostrom.
Na de pauze duiken we in het verste verleden van onze literaire geschiedenis. In de sfeervolle parochiekerk tegenover het kasteel vertolken de oude-muziekensembles Duo Ultreya en Pandora² met tenor Leander Van Gijsegem de Minneliederen van Hendrik Van Veldeke.
Met deze liederen begint, tussen 1170 en 1190, de geschiedenis van de Nederlandse lyriek. Hoewel, Nederlands? Eerder Middelhoogduits met een Maaslandse tongval. Geen nood echter! Ook Elvis Peeters, die deze minnedichten in Ik bid de liefde op ingenieuze wijze wist om te zetten in sprankelend en muzikaal hedendaags Nederlands, staat mee op het podium.
Naar goede gewoonte sluiten we af met een slotfeest in de tuin van het kasteel.
Praktisch:
Kasteel Beauvoorde. Wulveringemstraat 10 - 8630 Wulveringem (Veurne).
Woensdag 6 juli 2022. Deuren: 13u30. Programma van 14u tot 16u30 - Slotfeest tot 18u.
Tickets in voorverkoop kosten €9 of €7 (voor leden van de VLAST en Herita, voor werkzoekenden, studenten, gepensioneerden, -26 en +65). Tickets aan de kassa kosten altijd €10.
Je kan de tickets hier online bestellen.
KANTeLing maakt ook dit jaar deel uit van het Letterenfestival Beauvoorde.
Op het podium:
Jeroen Olyslaegers (° 1967) schrijft columns, theaterteksten en proza.
Met zijn romans WIJ (2009) en WINST (2012) maakte hij een rentree in de Nederlandse letteren. In 2014 ontving hij de Arkprijs van het Vrije Woord voor zijn werk en maatschappelijk engagement, en de Edmond Hustinxprijs voor zijn theateroeuvre.
Met de roman WIL uit 2016 zette hij het sluitstuk op zijn trilogie over onze ontspoorde tijd en over de positie van het individu tegenover de gemeenschap. Het betekende de doorbraak. Het boek werd bekroond met de Fintro Literatuurprijs (vakjury en lezersjury), de Confituur Boekhandelsprijs, de Prijs van de Vlaamse Gemeenschap voor Proza, de F. Bordewijk-prijs, de Vierjaarlijkse Prijs voor proza van de Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal en Letteren (KANTL) en stond op de shortlist van de Libris Literatuur Prijs en de Inktaap.
In 2020 verscheen zijn zesde roman Wildevrouw. Ditmaal is het woelige zestiende-eeuwse Antwerpen het decor.
(auteursfoto (c) Stephan Vanfleteren)
Stefan Hertmans (°1951) publiceerde romans, verhalen, essays en een groot aantal dichtbundels.
In 1995 ontving hij de Driejaarlijkse Prijs van de Vlaamse Gemeenschap voor de dichtbundel Muziek voor de overtocht (1995). Voor Bezoekingen kreeg hij de Prijs van de Vlaamse Gemeenschap (1995) en de Paul Snoekprijs (1996). Zijn poëziebundels werden tweemaal genomineerd voor de VSB-poëzieprijs, Muziek voor de overtocht (1995) en Goya als hond (2000). Voor de laatstgenoemde bundel ontving hij de Maurice Gilliamsprijs.
In 2016 was hij de auteur van het Poëziegeschenk Neem en lees en verscheen een eigen bloemlezing uit zijn gedichten over de liefde Een beeld van jou. Tot Hertmans' meest succesvolle prozaboeken behoren de roman Naar Merelbeke (1994, nominatie Libris Literatuur Prijs) en de reisverhalenbundel Steden (1998, nominatie Generale Bankprijs). De roman Gestolde wolken uit 1988 werd bekroond met de Multatuliprijs en de roman in verhalen Als op de eerste dag met de F. Bordewijk-prijs.
Na zijn overstap naar De Bezige Bij verschenen de dichtbundel Kaneelvingers (2005), zijn verzamelde gedichten onder de titel Muziek voor de overtocht. Gedichten 1975-2005 (2006), en de essaybundel Het zwijgen van de tragedie (2007) en de roman Het verborgen weefsel (2008). In augustus 2013 verscheen zijn veelgeprezen roman Oorlog en terpentijn. Voor deze roman werd hij bekroond met de AKO Literatuurprijs, de Vlaamse Cultuurprijs voor de Letteren, de Prijs Lezersjury Gouden Boekenuil, De Inktaap 2016 en genomineerd voor de Man Booker International Prize 2017. Er werden meer dan 250.000 exemplaren van verkocht en het boek verschijnt inmiddels in vierentwintig talen. In 2016 verscheen De bekeerlinge.
In september 2017 publiceerde Hertmans een uiterst actuele, beklemmende en poëtische tekst over de zus van een zelfmoordterrorist Antigone in Molenbeek. In 2018 werd de hele tekst in een reeks opvoeringen in het theater gebracht. In september 2020 verscheen De opgang, een meesterlijk beschreven opzienbarend oorlogsverhaal en een wrang huwelijksdrama.
(auteursfoto (c) Michiel Hendryckx)
Annette Portegies (°1968) studeerde Nederlandse taal- en letterkunde en is uitgever. Ze editeerde ondermeer En liefde in mindere mate, een selectie uit de dagboeken van Doeschka Meijsing (2016, de Arbeiderspers - privé-domein) en BONT: uit de zoo van Charlotte Mutsaers.(2002, Meulenhoff)
Deze zomer verschijnt van haar hand Weerspiegeld in een waterglas, de langverwachte biografie van Maurice Gilliams.
De mediëvist Frits van Oostrom (°1953) is sinds 2002 universiteitshoogleraar te Utrecht. Voordien was hij twintig jaar hoogleraar in Leiden, en gasthoogleraar aan Harvard University. Hij slaagt er als geen ander in de waarde en de resultaten van geesteswetenschappelijk onderzoek ook voor een breed publiek inzichtelijk te maken .
Algemene bekendheid kreeg Van Oostrom in 1996, toen zijn boek Maerlants wereld de AKO-literatuurprijs won.
Sinds 1998 heeft hij gewerkt aan een grote Nederlandse literatuurgeschiedenis van de Middeleeuwen - van Hebban olla vogala (1100) tot aan het Egidiuslied (1400). In dit tweeluik (Stemmen op schrift (2006) en Wereld in woorden (2013)) tracht hij de vroegste periode van de Nederlandse literatuurgeschiedenis op smaakmakende wijze te verbeelden en tevens een synthese te bieden van het vele wetenschappelijke onderzoek dat sinds de laatste literatuurgeschiedenis (Knuvelder 1970) naar de Middelnederlandse letterkunde is verricht.
Stemmen op schrift werd genomineerd voor de AKO-literatuurprijs en kreeg de Groene Watermanprijs van de gelijknamige Antwerpse boekhandel.
De SPINOZA-laureaat (1995) was onder meer voorzitter van de Commissie Ontwikkeling Nederlandse Canon (sept. 2005- juli 2007). Sinds 2003 is Frits van Oostrom erelid van de KANTL.
(auteursfoto (c) Bob Bronshoff)
Elvis Peeters (°1957) is performer, muzikant, toneelschrijver en scenarist, maar vooral romancier en dichter. Hij schrijft zijn oeuvre deels samen met Nicole Van Bael. Het duo creëerde spraakmakende romans als De ontelbaren (2005, shortlist Libris Literatuurprijs ) over vluchtelingen en migranten die het Europese continent overspoelen; het verfilmde Wij, (2009) over tieners en de vrije markt; Dinsdag (2012, shortlist AKO en Libris, winnaar Sabam Award) over een oude man met een amoreel verleden, Jacht (2015, Longlist Libris Literatuurprijs) en De ommelanden (2019, Longlist Literatuurprijs 2020) een roman over de kloof tussen stad en achterland.
Voor hun kinderboeken werken ze samen met verschillende illustratoren: met Gerda Dendooven maakten ze de boekenreeks rond Meneer Papier die meermaals bekroond werd en vanaf 2021 als animatiereeks te zien is op verschillende zenders. Voor Pieter Gaudesaboos schreven ze Klein verhaal met een hart, een boek over liefde en adoptie. In samenwerking met illustrator Sebastiaan Van Doninck verscheen Mijn steen, een filosofisch prentenboek voor jong en oud.
Hij publiceerde verschillende dichtbundels en hertaalde de minneliederen van Hendrik van Veldeke: Ik bid de liefde, waarvoor hij de Gerrit Komrij-prijs ontving.
(auteursfoto (c) Thomas Sweertvaegher)
Duo Ultreya werd opgericht in 1990 en bestaat uit Martina Diessner en Peter Van Wonterghem. Beide muzikanten onderscheiden zich in het vertolken van oude en traditionele muziek op een uitgebreid instrumentarium, grotendeels replica’s gebouwd door Peter.
In het concert met de Minneliederen van Hendrik Van Veldeke bespelen ze kopieën van instrumenten die voorkomen op afbeeldingen uit de 12de tot 14de eeuw (portatief orgel, vedel, doedelzak, organistrum, draailier...)
Pandora² wil naast de uitvoering van het internationale repertoire uit Middeleeuwen en Renaissance speciale aandacht besteden aan het oeuvre van (nu) minder bekende Vlaamse polyfonisten.
De kerngroep van Pandora² bestaat uit Marcel Ketels (blokfluit) en Bart Roose (luit).
Zij zijn vooraanstaande uitvoerders en specialisten in de historische uitvoeringspraxis; ze maakten naam en faam in diverse ensembles en als solisten. De eigenzinnige muzikale benadering, met weinig ruimte voor compromis, wil door een doorgedreven muziekwetenschappelijk onderbouwde ‘historische’ speelwijze komen tot een boeiende, sprekende, levendige en dus ook ‘authentieke’ uitvoering.
Voor dit programma wordt beroep gedaan op de jonge tenor Leander Van Gijsegem die in de Minneliederen van Hendrik Van Veldeke zijn passie voor het vertellen van verhalen ten volle naar voren kan brengen.
Ultreya en Pandora² werken regelmatig samen. Zo hebben ze in het verleden al de concertprogramma’s ‘Jakobus’, ‘Gruuthuse’ en ‘Cantigas de Santa Maria’ verwezenlijkt. Ook voor dit project met de Minneliederen van Hendrik Van Veldeke leidt de synergie tussen beide groepen tot een uniek resultaat.
.png)
Hendrik van Veldeke, die leefde in de tweede helft van de twaalfde eeuw, is de eerste Nederlandse schrijver die we bij naam kennen. We moeten hem wel delen met onze Duitse buren: zijn werk wordt namelijk zowel tot de Duitse als de Nederlandse literatuur gerekend. Niet vreemd, wanneer je bedenkt dat hij leefde en werkte op de grens van twee taalgebieden.
Veldeke is afkomstig uit het Maasland, uit de omgeving van Hasselt in Belgisch Limburg. In die streek treffen de Nederlandse en Duitse taal en cultuur elkaar en in Veldekes tijd bloeiden hier de kunst en de economie. Veldeke was een ontwikkeld man en hij kende goed Latijn en Frans. Hij schreef een heiligenleven over Sint Servaas (de Servaaslegende) in zijn moedertaal, het Limburgs.
In 1174 begon hij aan een ridderverhaal over de Trojaanse held Eneas. Veldeke baseerde zich op een Franse roman die kort daarvoor was gedicht. Hij was kennelijk goed op de hoogte van de nieuwste literatuur. Aan de Eneasroman is een bijzonder verhaal verbonden. Veldeke had een boek met de tekst bij zich tijdens een bruiloft in Kleef (niet ver van Nijmegen) en liet het daar zien. En hoewel de roman nog niet af was, werd het manuscript gestolen door de broer van de bruidegom. Pas negen jaar later kreeg Veldeke het boek terug en kon hij het voltooien. De diefstal laat zien hoe populair het werk van Veldeke was.
Ook de hoofse minnepoëzie die hij schreef, was geliefd aan de adellijke hoven. Van deze liefdesliederen zijn er zo'n dertig bewaard. De meeste liedjes beginnen met een verwijzing naar de natuur of 'Natureingang', die de dichter in een bepaalde stemming brengt.
Zijn liederen behoren tot een internationaal netwerk van middeleeuwse liefdeslyriek. In het twaalfde-eeuwse Frankrijk zongen de 'troubadours' en 'trouvères' hun minneliederen, die al gauw over heel Europa bekend raakten. Wie de liederen onderling vergelijkt, ziet dat dichters nogal eens beeldspraak en motieven uit elkaars poëzie overnemen, vaak voorzien van speelse variaties.
Hendrik van Veldeke moet een professioneel dichter zijn geweest, die zich richtte op hoge heren en vrouwen. Dat lukte hem wonderwel, hij verbleef zelfs enige tijd aan het hof van de Duitse keizer, een van de machtigste mannen van zijn tijd.
(bron: https://www.literatuurgeschiedenis.org.)
Praktisch:
Kasteel Beauvoorde. Wulveringemstraat 10 - 8630 Wulveringem (Veurne).
Woensdag 6 juli 2022. Deuren: 13u30. Programma van 14u tot 16u30 - Slotfeest tot 18u.
Tickets in voorverkoop kosten €9 of €7 (voor leden van de VLAST en Herita, voor werkzoekenden, studenten, gepensioneerden, -26 en +65). Tickets aan de kassa kosten altijd €10.
Je kan de tickets hier online bestellen.
Deel deze pagina