educatief aanbod

De KANTL ontwikkelde een reeks leermiddelen bij canonwerken uit de Nederlandstalige literatuur; en bouwde voor deze en andere leermiddelen een vrij toegankelijk educatief platform, literairecanonindeklas.be.

Daarnaast biedt de KANTL ook lezingen aan die door bibliotheken, scholen en andere groepen met interesse voor taal en literatuur geboekt kunnen worden.

Ten slotte werkte KANTL samen met CANON Cultuurcel en meemoo aan 50+1 audiovisuele collecties m.b.t. de literaire canon, die nu deel uitmaken van Het Archief voor Onderwijs.

Leermiddelen bij canonwerken uit de Nederlandstalige literatuur.

In het kader van het Vlaamse Leesoffensief ontving de KANTL in 2022 een bijkomende subsidie om haar educatief aanbod rond de literaire canon en literair erfgoed uit te breiden. In het bijzonder is er nood aan geschikt dynamisch lesmateriaal voor de leeftijdsgroep die het volgens de PISA-resultaten steeds moeilijker heeft met begrijpend lezen en leesmotivatie (namelijk leerlingen uit de tweede en derde graad van het secundair onderwijs), meer specifiek de richtingen dubbele finaliteit en arbeidsmarkt (het vroegere TSO en BSO).

De focus van het leesbevorderingsproject, dat de projectnaam ‘De Samenlezing’ kreeg, ligt vrij letterlijk op het ‘samen lezen’ van rijke teksten en verhalen, waarbij de leerkracht voorleest en de leerlingen uitnodigt tot gesprekken over hun eigen mening en ervaringen. De voordelen van voorlezen als werkvorm in het secundair onderwijs (in het bijzonder voor leerlingen met dyslexie of een andere thuistaal) zijn legio. Bovendien krijgt lezen van literatuur op deze manier weer een sociaal karakter. Deze methodiek sluit goed aan bij de vernieuwde leerplannen voor de doelgroep, waarin het lezen van literatuur op een ‘belevende manier’ is opgenomen, en de leerkracht daarbij veel vrijheid krijgt. Anderzijds is het materiaal door zijn open karakter ook heel geschikt om in te zetten in een doorstroomcontext.

De KANTL werkte voor dit project een nieuwe portaalwebsite uit, die als educatieve tegenhanger van de literairecanonwebsite kan dienen. Per canonwerk worden daar niet alleen de leermiddelen verzameld die volgens de methodiek van het interactief voorlezen zijn opgevat, maar ook (op termijn) lesmateriaal van externen rond canonliteratuur.

Klik hier om naar de website van de 'literaire canon in de klas' te gaan.

Archief voor Onderwijs

Leer alles over de nieuwe titels in de literaire canon via de vernieuwde collecties van Het Archief voor Onderwijs. Leerkrachten vinden er een schat aan audiovisueel lesmateriaal.

CANON Cultuurcel, de Koninklijke Academie voor Nederlandse Taal en Letteren (KANTL) en het Vlaams Instituut voor het archief (toen VIAA, nu meemoo) sloegen in 2015 de handen in elkaar. Voor Het Archief voor Onderwijs werden 50+1 collecties gemaakt die inzoomen op een werk uit de Nederlandstalige literaire canon. Het gaat om collecties met audiovisuele fragmenten, die dieper ingaan op de auteur en het werk, maar ook op hoe de tijdsgeest het werk heeft beïnvloed, hoe het vandaag nog altijd relevant is en hoe kenners en lezers er over denken. Deze collecties brengen literatuur tot leven in de klas en bewijzen hoe klassiekers nog steeds tot de verbeelding spreken.

In 2020 werd de 'canon van de Nederlandstalige literatuur' voor het eerst geupdated. Voor alle nieuwe titels zijn er intussen audiovisuele collecties toegevoegd. Maar geen nood: de collecties bij de 'oude' werken blijven gewoon raadpleegbaar op Het Archief voor Onderwijs.

Op deze projectpagina vind je meer informatie, een tijdlijn, links naar alle collecties en didactische wenken over hoe je met het audiovisueel materiaal aan de slag kan in de les.

Voor leerkrachten die met hun leerlingen aan de slag willen met video en geluid is er DIY voor leerlingen secundair. In deze digitale werkruimte kunnen leerkrachten opdrachten klaarzetten voor hun leerlingen, die ze vervolgens thuis of in de klas kunnen maken. Zo verkennen ze in een veilige omgeving het medium dat ze het beste kennen. Ze bekijken videoclips, beluisteren audiofragmenten en analyseren televisiebeelden.

Vierdelige lezingenreeks over de canon

Deze reeks behandelt de canon van de Nederlandstalige literatuur, die in 2015 door de KANTL werd opgesteld, en waarvan in 2020 voor het eerst een update werd bekendgemaakt.

Hoe en waarom kwam die lijst tot stand? Welke hartverscheurende keuzes zijn er gemaakt om tot die selectie te komen? Wat maakt Vondel en Hugo Claus zo bijzonder dat ze twee keer in de canon voorkomen? Waarom blijft het verhaal van Reinaert de vos na al die eeuwen zo ontzettend grappig en relevant? En welke regels uit de poëzie van Lucebert blijven ook vandaag nog intrigeren en ontroeren?
Vier bevoorrechte getuigen geven een antwoord op deze vragen en leggen tijdens de lezingenreeks uit hoe de canon tot stand kwam.

'Zin en onzin van een literaire canon' door Bert Van Raemdonck

'Van Hendrik van Veldeke tot Vondel' door Frank Willaert (Emeritus professor Oudere Nederlandse Letterkunde / voorzitter van de KANTL)

'Van Max Havelaar tot Hugo Claus' door Luc Devoldere (hoofredacteur van de Vlaams-Nederlandse culturele instelling Ons Erfdeel / lid van de KANTL)

'Hoogtepunten uit de poëzie van de literaire canon' door Carl De Strycker (directeur van het Poëziecentrum en hoofdredacteur van de Poëziekrant)

Praktisch
Doelpubliek: bibliotheken, leesclubs
Duur: 2u per lezing
Kostprijs: 170€ + vervoersonkosten (per lezing)

Info en boekingen: nicolas.leus@kantl.be of 09 2459347